10 Ocak 2008 Perşembe

Ambalaj atıkları mavi poşete

Gaziosmanpaşa Belediyesi’nden Dünya Çevre Haftası nedeniyle anlamlı uygulama ‘’Karıştırmayın, Ayrıştırın’’ projesi… Gaziosmanpaşa Belediye Başkanı Dr. Erhan Erol, tabii kaynakların sınırsız olmadığını ve dikkatlice kullanılmadığı takdirde tükeneceğinden yola çıkılarak bu projenin hayata geçirildiğini belirtti. Gaziosmanpaşa Belediyesi 5 Haziran Dünya Çevre Haftası nedeniyle ambalaj atıklarının fiziksel ve kimyasal işlemlerden geçtikten sonra ikinci hammadde olarak üretim sürecine katılması için ‘Ambalaj Atıklarının Kaynağında Ayrı Toplanması ve Geri Kazanımı Projesi’ni hayata geçirdi. Mevlana Mahallesinde ilk olarak 850 konutta başlatılan projeyle daha yaşanılabilir bir Gaziosmanpaşa hedefleniyor. “Karıştırmayın, Ayrıştırın’’ sloganıyla yola çıkılan proje dün uygulamanın başlanacağı Mevlana Mahallesinde düzenlenen törenle start aldı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı İSTAÇ, Gaziosmanpaşa Belediyesi ve Yüceler Geri Kazanım Şirketinin ortaklaşa yürüteceği proje 2010 yılına kadar Türkiye’nin en büyük ilçesi olan Gaziosmanpaşa’nın her yerine yaygınlaştırılacak. Törenin açış konuşmasını yapan Gaziosmanpaşa Belediye Başkanı Dr. Erhan Erol, tabii kaynakların sınırsız olmadığını ve dikkatlice kullanılmadığı takdirde tükeneceğinden yola çıkılarak bu projenin hayata geçirildiğini belirtti. Dr. Erhan Erol, tüm dünyanın en önemli gündem maddesini çevre sorunlarının oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söyledi; “Belli bir değer ödeyerek aldığımız, kullandıktan sonra işimize yaramadığı için attığımız ya da sokaklara bıraktığımız atıklar nedeniyle denizlerimiz, göllerimiz, yollarımız ve parklarımız adeta çöplüklere dönüşmeye başlıyor. Çağımızı adeta tehdit eden bu önemli tehlikeye bizler bilinçli tüketiciler olarak aslında kolaylıkla mani olabiliriz. Bunun yöntemlerini ise az atık üretilmesi, atıkların geri kazanılması ve çevreye zarar vermeden bertaraf edilmesi olarak özetleyebiliriz” . Proje kapsamında kağıt, karton, plastik ve metal atıklar ayrıştırılarak daha önce dağıtılan mavi poşetlere konulacak. Atık piller ise özel çöp kutularına atılacak. Evlerde ayrıştırılan ve mavi poşetlere konulan atıklar her Salı günü saat 09.00-17.00 arası özel kamyonlar tarafından teslim alınacak. Bu atıklar kamyonlar tarafından geri dönüşümün sağlanacağı fabrikalara teslim edilecek. Çevre Standartlarında AB’ye Uyum 3 Ekim 2005’te Avrupa Birliği ile üyelik müzakerelerini başlatmış bulunan Türkiye’nin pek çok alanda AB’nin norm ve standartlarına ulaşması gerekiyor. Özellikle çevre standartlarında en önemli alanlardan birini ambalaj ve ambalaj atıkları oluşturuyor. AB mevzuatına uyumlu hazırlanan ve 1 Ocak 2005 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Yönetmeliği bu yönde önemli bir adım oldu. Yönetmelik, ambalajın üretiminden, geri kazanılmasına kadar her aşamada ilgili taraflara çeşitli sorumluluklar yüklüyor. En önemli kazanımlarından birini, tüketicinin geri dönüşümde sorumluluk üstlenmesi oluşturuyor. Geri kazanım değerini koruması açısından organik atıklarla temas etmemesi gereken ambalaj atıklarının, tüketici tarafından kaynağında ayrılması gerekiyor. Bu uygulama bütünüyle hayata geçtiğinde organik maddelerle ambalaj atıkları kaynağında ayrı ayrı toplanabilecek. Yeni düzenlemeler çerçevesinde ambalajlanmış ürünleri piyasaya süren firmalar tüketim sonrası oluşacak ambalaj atıklarının yönetimi konusunda Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş yetkili kuruluşlardan destek alabilecekler. Kendi kullanılmış ambalajları ile ilgili geri kazanım çalışmalarının maliyetini de bu kuruluşlara ödeyebilecekler. Dolayısıyla Yönetmeliğin uygulanmasında yetkilendirilmiş kuruluşların önemli bir rolü olacak. GERİ KAZANIM VE FAYDALARI 1- Doğal kaynaklarımız korunur. Doğal kaynaklarımız, dünya nüfusunun ve tüketimin artması sebebi ile her geçen gün azalıyor. Doğal kaynaklarımızı daha verimli bir şekilde kullanmalıyız. Ambalaj atıklarının geri kazanımıyla, doğal kaynaklarımızı daha az tüketiriz. Örneğin; Kağıdı geri dönüştürerek, kağıttan kağıt üretiyoruz. Kağıt üretimi için ağaç kesimini azaltıp, ormanların yok olmasına engel olabiliriz. Plastiği geri dönüştürerek petrol tüketimini önleyebiliriz. 2- Enerji tasarrufu sağlar. Geri dönüşüm işlemleri, hammaddeden üretim işlemlerine göre daha az sayıdadır. Bu nedenle, geri dönüşmüş malzeme üretimi sırasında önemli ölçüde enerji tasarrufu sağlanır. Örneğin; bir alüminyum kutunun geri dönüşümü, içecek kutusunun hammaddesinden üretimine göre yüzde 90 enerji tasarrufu sağlar. Kağıdın geri dönüşümü ile üretimde yüzde 50 oranında enerji tasarrufu sağlanır. 3- Geri dönüşüm ekonomiye katkı sağlar. Geri dönüşüm, atıkların hammaddeye dönüştürülmesi ile doğal kaynak kullanımını azaltır. Böylece, doğal kaynakların hızlı bir şekilde tüketilmesini önlemeye yarar. Ayrıca, önemli ölçüde enerji tasarrufu sağlanır. Bu, ülke ekonomisine önemli katkılar getirir. 4- Maddi tasarruf; Atık kağıdın ülke içinde toplanıp kullanılması ile yurt dışından selüloz ve atık kağıt ithalinin azalması ile mühim ölçüde tasarruf temin edilecektir. Ayrıca, atık kağıdın toplanması, tasnifi ve nakliyesi dolayısıyla yeni istihdam sahaları ortaya çıkacaktır. Eski kağıttan yeni kağıt yapmak; • % 35 oranında ekonomik yarar sağlamakta olup, • % 50 daha az enerji harcanmasına, • % 95 oranında daha düşük hava kirliliğine, ve • Binlerce hektar ormanın yok edilmesini önlemektedir. . 5- Atık miktarı azalır Geri dönüşüm sayesinde daha az atık üretilir, çöplüklere daha az atık gider. Atıkların taşınması ve depolanması kolaylaşır. Pahalı yatırımlar olan düzenli çöp depolama alanlarının kullanım süreleri uzar. 6- Geri dönüşüm geleceğe yatırım demektir. Geri dönüşüm bilinciyle döngüyü kurduğumuzda, gelecek kuşakların da bizim yararlandığımız doğal kaynaklardan yararlanma şansına sahip olmalarını sağlayabiliriz. 7- Geri kazanınca ne olur? Ambalaj atıkları, türlerine göre farklı biçimlerde geri kazandırılır: Plastik ambalaj atıklarının geri kazanımından çeşitli ürünler elde edilir. Örneğin: • Deterjan şişeleri, çöp kutuları ve benzeri ürünler • Yağmur ve atık su boruları • Marley ve çeşitli plastik dolgu malzemeleri • Çeşitli plastik oyuncak ve kırtasiye malzemeleri • Sentetik halı tabanı • Sentetik elyaf ve dolgu malzemesi Metal ambalaj atıklarının geri dönüşümü ile her çeşit metal malzeme ve ürün üretilebilir. Cam ambalaj atıklarının geri dönüştürülmesi ile tekrar cam şişe ve kavanoz üretilir. Kağıt ve Karton ambalaj atıklarının geri dönüşümü ile tekrar kağıt ve karton üretimi yapılır.
changeTarget(document.getElementById("news_content"))

Kağıtta Geri Dönüşüm Başlıyor

Ünye Belediyesi tarafından başlatılan kağıt ve kağıt ürünlerinin ekonomiye yeniden kazandırılması için 'Kağıt Geri Dönüşüm Projesi' kapsamında kamu kuruluşlarına atık kağıt kutuları dağıtılmaya başlandı. Özellikle kamu kurum ve kuruluşlarının çalışmaları esnasında kullanılan çok miktarda kağıt ve kağıt ürünlerinin çöpe atıldığını veya yakılarak imha edildiği belirten Ünye Belediye Başkanı Ahmet Arpacıoğlu "Bu uygulamayı sembolik olarak Fevzi Çakmak İlköğretim Okulu'ndan başlatıyoruz. Hepimizin bildiği gibi bir küresel ısınma problemi var. Bundan da yola çıkarak, ihtiyaç duyulandan daha fazla ağaç kesilmesi suretiyle ekolojik çevremizin yok olması, kağıt ürünlerinin birer atık haline gelmesiyle çevre kirliliğine yol açması gibi olumsuz neticelerinin yanı sıra, ekonomimiz için de ciddi kayıplara sebebiyet verdiği bir gerçektir. Bu durum, Türkiye genelinde olduğu gibi Ünye'mizde de aynıdır. Bu yüzden, belediyemizce meselenin ilçemiz bazında çözümü için 'Kağıt Geri Dönüşüm Projesi' hazırlamış ve proje uygulama aşamasına gelinmiştir" dedi. Proje çerçevesinde Ünye merkezde bulunan okullara, kamu kurum ve kuruluşları ile meslek odalarına ve sivil toplum kuruluşlarına, atık kağıtlarının toplanacağı özel kabinlerin bırakılacağını ifade eden Arpacoğlu, "Bu kabinlerde biriken kağıt ürünleri de hafta da en az bir veya iki gün toplanarak itfaiyenin yanındaki depoya kaldırılacaktır. Depoda biriken atıklar, belli bir tonaja ulaştığında ise ilimizde bulunan Geri Dönüşüm Fabrikası'na nakledilecek ve her bir ton atıktan geri dönüşüm işlemi sonrası 700 kile kağıt elde edilmiş olacaktır. Kağıt Geri Dönüşüm Projesi'nden arzu edilen netice alındığı taktirde, belediyemizce şişe ve cam atıklarının geri dönüşümü için de bir proje çalışması başlatılacak" şeklinde konuştu.

Atık Kağıtların Toplanması

Ülkemizde atık kağıt toplama işlemini sınıflandırmak gerekirse şu şeklde sınıflandırabiliriz: toplayıcılar, küçük depolar, seyyar toptancılar, toptancılar, büyük toptancılar ve fabrikaların alım tesisleri.Toplayıcılar: Bu grup toplama aracına sahip bireylerden oluşur. Çoğunlukla depo sahibi olan toptancılara mal satarlar. Topladıkları atık kağıtlar büyük ölçüde evsel atıklardır. Küçük depolar: Depo sahibidirler. Hem toplayıcılardan atıl kağıt alırlar hem de kendi araçlarıyla toplayıcılık yaparlar. Bazı depolar sadece kağıt alımı yaparken bazıları değişik atık ürünlerde alabilmektedir.Seyyar Toptancılar: Kendi araçlarıyla depolardan, nadien fabrika ve işyerlerinden alım yaparlar. Aldıkları atık kağıtları fabrikaların alım tesislerine ya da daha büyük toptancılara satarlar.Toptancılar: Depoları, toplama araçları, presleri ve diğerr ekipmanları vardır. Aldıkları malı fabrikalara ve fabrika alım tesislerine gönderler.Büyük toptancılar: Toptancıların tüm özelliklerine sahiptirler. Yüksek kapasiteli makine ve ekipmanla çalışırlar. Diğer toptancılardan, depoculardan, fabrika ve işyerlerinden mal alımı yaparlar.Fabrikaların alım tesisleri: sektördeki en gelişmiş makine ve ekipmana sahip tesislerdir. Toptancılardan, depoculardan, fabrika ve işyerlerinden alım yaparlar.

Kağıdın Geri Dönüşümünü Etkileyen Faktörler

  • Atık kağıdın içerisindeki işlenmemiş elyaf oranı,
  • Üretimde kullanılan atık kağıt cinsi,
  • Yabancı maddelersen arındırma teknlojileri,
  • Yaş hamur kimyası,
  • Ebat ve bobin pres uygulamaları,
  • Dönüştürme ve baskı işlemleri
  • Baskı mürekkepleri,
  • Dönüştürme işleminde kullanılan yabancı maddeler,
  • Toplama ve sınıflandırma sistemleri,
  • Piyasanın kalite beklentileri,
  • Üretilecek kağıt cinsi.

Türkiye’de Atık Kağıt

Ülkemizde kağıt ve karton sanayinde 1999 yılından beri %12 civarında bir artış gözlenmektedir. Bu artılın sevindirici yönü; gerek oluklu mukavva sektörüne, gerekse temizlik kağıtları sektörüne yapılan yeni öüretim yatırımlarının hız ve genişlik bakımından dünyadaki en gelişmiş teknolojilerin kullanılmasıdır. Ayrıca, ülkemizde öel sektör kağıt makinelerinin çeşitli kademelerinde gelişmiş teknolojilerin kullanımasıdır. Ayrıca, ülkemizde özel sektör kağıt makinelerinin takip edilip uygulanması bir diğer sevindirici unsurdur. Ülkemizde atık kağıt; gazete kağıdı, kraft kağıdı ve sigara kağıdı dışındaki tüm cinslerin imalatında kullanılmaktadır. Atık kağıt özellikle oluklu mukavva ve karton cinslerinin üretiminde yüksek miktarda kullanılmaktadır. Bu cinslerin üretim kapasiteleri yoğun olarak Marmara Bölgesi’nde bulunmaktadır. Ayrıca üretilen atık kağıtdın %60’ı bu bölgede tüketilmektedir. Ülkelerin kağıt tüketimi yaşam kalitesiyle bağlantıladır. Kişi başına düşen kağıt tüketimi ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin ölçülmesinde bir ölçüt olarak kabul edilir. Atık kağıtta geri dönüş oranı en yüksek olan kağıtllar oluklu ve karışık cins kağıtlardır. Atık kağıdın geri dönüşüm için işlem görme sayısı beştir. Beş kez işlem gören kağıt, yani beş kez kullanıma sunulan kağıt artık özelliğini yitirmiş olur ve bir daha toplanıp işlemden geçirilmez. Bunun nedeni de işlemden geçen kağıtların elyaflarında yaşanan yıpranmadır. Ancak kağıt hamurunda geri dönüşüm kağıt ile işlenmemiş elyaf oranı birbirini dengeleyecek şekilde ayarlanırsa problem giderilir.

Kağıt yapımında iki önemli işlem vardır

1 - İlkel maddelerin kağıt hamuru haline çevrilmesi:

ilkel madde paçavra ya da odun olduğuna göre, kağıt hamurunun kağıt haline çevriliş işlemi değişiklik gösterir.Paçavradan kağıt hamuru hazırlanması için; ilkin, paçavralardan, kağıt yapmaya yaramayan kısımlar ayrılır.Ayıklanmış olan paçavra, sıcak sodyum hitroksitli ya da kireçli su ile yıkanır. Paçavra ipliklerinin beyazlatılması için kireç kaynağı, klor gazı kullanılır ve hamur iyice ezilir. İşte elde edilmiş olan bu hamura boya, kaolen, baryum sülfat, reçine gibi maddelerle kolalama maddeleri ilave edilir.Odundan kağıt hamuru elde etmek için kağıt yapımında kullanılacak odun olan çam ağacı, kayın ağacı, kavak ağacı toplanır. Ağaçlar silindir şeklinde kesilir, kabuğu soyulur, rendelenmek suretiyle temizlenir. Bundan sonra sıcak su buharına tutulur. Sonra da sert taştan yapılmış büyük değirmen taşların, da lifler haline getirilir. Meydana gelen bu odun hamuru havuzlarda toplanır. Odun hamuru, reçinelerden, 1inyinden temizlenir ve beyaz halde hamur meydana çıkar.

2- Kağıt hamurunun kağıt haline konulması :

Büyük bir havuzda, bir pervane aracılığı ile akıcı bir duruma sokulan kağıt hamuru, büyük iki dönen silindir arasına gerilmiş ve sonsuz olarak döner bez üzerinde akıtılır. Bu bez üzerinde ince yaprak halinde ilerlerken, silindirler aracılığı ile suyunu kaybeder ve ıslak kağıt haline gelir. Bu ıslak kağıt, kurutma makinelerinden geçer ve tahta bir makara üzerine sarılır. Bu sarılı makaralar, kağıt bobinlerini meydana getirirBu bobinler, rotatif makinelerde baskı yapan gazeteler tarafından aynen kullanılabilir. Düz baskı denen makinelerde kitap ve dergi basmak için bu bobin halindeki kağıtlardan düz kağıt denen kağıtlar elde edilir. Kağıt çeşitleri : Matbaacılıkta kağıdın gerek cins bakımından, gerekse boy ve en bakımından büyük önemi vardır. Matbaa makineleri, belli ölçülerdeki kağıt boylarına göre yapıldığından, bütün dünyada kullanılmakta olan kağıt boylan değişmez ölçüler içinde bulunurlar. Bu ölçüler, rotatifler için gerekli olan bobin şeklindeki kağıtlar ve düz makine denilen baskı makineleri için belirlidir. Milletlerarası kağıt boyları, 57×82, 63×95, 68×100, 70×100 santimetre olarak bilinir. Rotatifler için kullanılan bobinler de, genel olarak bu ölçülerin katlanışına u. yor.Yukarda ölçüleri verilen kağıtların ikiye, dörde, sekize katlanmasına göre, değişik boyda kitap, gazete, dergi boyları meydana getirilir. Elinizde tuttuğunuz ansiklopedinin kağıt ölçüsü, 68×100. forma boyu ölçüsü de 68×100 / 1/16 dır.Kağıtlar, cinslerine göre de ayrılırlar. Bunlar da, kuşe kağıdı (beyaz parlak kağıt), birinci hamur (beyaz mat)( ikinci hamur (beyaz mat), üçüncü hamur (esmer mat), illüstrasyon (resim baskısına elverişli kalın ve ağır kağıt,) pelür kağıdı (ince. yarı şef. raf), simili (iki yüzü parlak), yarım simili (bir yüzü parlak), verje (mat, kalın ve lifli), filigranlı (ışığa tutulunca içinde çizgiler görülen), çeşitli kalınlıkta karton ve mukavvalar.Bu kağıt cinslerinden başka, baskı işlerinde kullanılmayan eski ve yeni kağıt çeşitleri şunlardır.Çin kağıdı : İpekten ya da bambu kamışından yapılır, ince, sarımtırak kağıttır.Duvar kağıdı : Oda duvarlarını kaplamak için hazırlanmış süslü ve kabartmalı kağıtlardır.Çizgili kağıt : Defter yapımında kullanılan, üzerine çizgiler basılmış kağıt.Resim kağıdı : Kurşun kalem, sulu boya, çini mürekkebi ile resim yapılabilen, pürtüklü, suyu içen kağıtKopya kağıdı : Yazı makinelerin, de, ikinci bir kağıda yazılanları çıkarmak için kullanılan arkası renkli korumuş mürekkepli bir cins özel kağıtSaman kağıdı : Genel olarak san renkte, kurşun kalemle yazı yazmakta, müsvedde yapmakta kullanılan kağıt.Sünger kağıdı : Mürekkeple yazılan yazıyı kurutmak için kullanılan içici kağıt.Krepon kağıdı : Çiçek, fener gibi şeyler yapmakta kullanılan, çekildikçe katları açılan renkli kağıtlar.Elişi kağıdı : Bir yüzleri parlak, cilalı, renkli kağıt.Esericedit : Yazı yazmak için kullanılan, belli boydaki birinci hamur kağıt.

4 Ocak 2008 Cuma

Kağıdın kaynağı

diğer kâğıt üretim kaynağı ise ‘geri kazanılmış fiber’dir. Her geçen yıl daha çok kâğıt geri kazanım için işlenmektedir; yani içerdiği fiber ikinci, üçüncü belki de dördüncü defa kâğıt yapımında kullanılmaktadır. Amerika’da her yıl kullanılan toplam kâğıdın yüzde ellisi geri kazanım ve benzeri amaçlar için toplanmakta ve yeniden kullanılmaktadır.Gündelik yaşamda kullandığımız kâğıtların hemen hepsi odun lifinden imal edilir. Özel kimi kâğıtlar ve banknotlarda ise keten ve pamuk gibi bitkiler kullanılabilir. Diğer bazı kâğıtlarda selüloz lifleri ve lateks gibi sentetiklerin kombinasyonu bulunur. Hatta tamamen ‘polyolefin’ gibi sentetik materyallerden imal edilmiş kâğıtlar da vardır. Denizciler için üretilmiş sudan etkilenmeyen haritalarda ‘lateks’, sağlam üretilmiş bir posta zarfında ‘polyolefin’ maddelerine rastlamak olasıdır. Ancak doğal liften mamul kâğıdı hemen her yerde görmeniz mümkündür.

Atık kağıdın tarihçesi

Aslında M.Ö. 4000 yıllarında Mısır'da bulunan Cyperius (papirüs) denilen bitkinin sapı uygun boyutlarda kesilip bir tahta üzerine dizilip, sulu vaziyette tokmaklanarak bir çeşit kağıt üretilmekdeydi. Yapılışı ve özelliği bakımından bugünkü kağıttan farklı olmakla beraber, kağıt ismi bu papirüs kağıdından kalmıştır.Papirüsle beraber, çeşitli hayvan derilerinden yapılan pergament (parşumen) kağıdı da tarih boyunca kullanılmıştır. Parşumen, bugün bile kullanılan, yazı yazmaya ve resim yapmaya çok elverişli, uzun ömürlü bir kağıt çeşididir.Kağıt, ilim ve kültürün yayılıp gelişmesinde çok büyük bir rol oynamıştır.ve ilk para mantığının birseyler satın alma . degiş tokus.gibi parasl seylerein baslangıcı olmustur.. Yazma, taşıma ve muhafazasındaki kolaylıklar, herhangi bir yerdeki ilim ve bilginin çok kısa bir zamanda dünyanın her tarafına kolayca yayılmasını temin etmiş, böylece bugünkü medeniyete ulaşılmasının başlıca vasıtalarından birisi olmuştur. Bugünkü dünyada kağıt, en başta gelen sanayi mamüllerinden biridir ve günlük hayatta en çok ihtiyaç duyulan bir maddedir. İlmi çalışmalar, eğitim ve öğretim müesseseleri, her türlü basın, yayın faaliyetlerinin yanısıra para basımında, ambalaj işlerinde, mutfakta ve daha pekçok yerde kağıt kullanılmaktadır.Eskiden kağıt üretimi az yapıldığı için, dünyanın her yerinde kıymetli tutulurdu. Sonradan üretimin bollaşması ve yaygınlaşması ile eski itibarını kaybetti. Ancak son yıllarda kağıt yapımında kullanılan hammaddenin tükenmeye yüz tutması, artan maliyetler ve diğer sebeplerle günden güne kıymetlenmektedir.Kağıdın kimin tarafından bulunduğu bugün kesin bilinmemektedir. Ancak bugünkü kağıt hamuru ile elde edilen kağıdın ilk modeli milattan sonra 105'te Çin'de Ts'ai Lun adında bir saray görevlisi tarafından yapıldığı kabul edilmektedir. Ts'ai Lun Ağaç kabukları, bez parçaları ve diğer lifli malzemeleri özlü ve yumuşak bir hamur haline gelinceye kadar dövüp, elde ettiği hamuru geniş bir tekne içinde suyla karıştırarak ilk mekanik odun hamurunu elde etti. Daha sonra gözenekli bir kalıbı, hamurun içine daldırılıp yukarıya kaldırıldığında, su gözeneklerden süzülerek aşağıya akıyor, kalıbın yüzeyinde lifli bir tabaka kalıyordu. Bu tabaka kalıp üzerinden alınıp kurutulduğunda ve üzeinden el yapımı silindirlerle ilkel kalenderlemeden sonra kullanıma hazır hale geliyordu.Keşfinden bugüne kadar 2000 yıl geçmiştir. Orta Asya'da yapılan araştırma ve kazılarda, üçüncü ve yedinci yüzyıllar arasında kullanılan kağıtların dut ağacı kabukları, kendir, kenevir ve pamuktan yapılmış olduğu anlaşılmıştır.Kağıt, Çin'den, Orta Asya'ya oradan da İran'a geçti. 751 senesinde yapılan Talas Meydan Muharebesinden sonra, Çin'den alınan esirlerden kağıt yapımı öğrenildi. Çin'in dışında ilk defa Semerkand'da kağıt yapım merkezi kuruldu.Yakın Doğuda ilk defa Abbasi hükümdarı Harun Reşid zamanında 754 senesinde Bağdat'ta kurulmuştur. Batı alemi ise Müslümanlardan 400 yıl gibi uzun bir zaman sonra yine Müslümanlar sayesinde kağıdın varlığından haberdar oldular. Bundan sonra Şam, Trablusşam, Yergen ve Mısır'da kağıt fabrikaları kurulmuştur.Kuzey Afrika'nın Müslümanlar tarafından fethedilmesi ve daha sonra İspanya'ya geçilmesi üzerine, kağıt fabrikaları da oraya taşınmıştır. Müslümanlar tarafından kurulması ve Avrupa'nın ilk kağıt fabrikası olması bakımından bu fabrikalar çok önemlidir.Böylece Çin'de binlerce yıl önce imalatına başlanan kağıt, zamanla daha yeni metodlarla üretilmiş ve icon8. yüzyılda Fransa'da ilk defa kağıt makinası yapılmıştır. Kağıt makinalarında da sürekli olarak teknolojik gelişmelere paralel olarak değişiklikler olmuş ve bugünkü çok motorlu tahrik sistemli, Hamurun kesafet (yoğunluk), sıcaklık, pH, gramaj ve rutubet gibi özelliklerini kontrol altında tutabilen otomatik kağıt makinaları ortaya çıkmıştır.Türkiye'de kâğıt üretimiTürkiye'de de dünyadaki gelişmelere paralel olarak kağıt sanayii sürekli bir ilerleme göstermiştir. Osmanlılar, kağıt ihtiyaçlarını doğudan temin ediyorlardı. Evliya Çelebi'nin Seyahatname adlı eserinden,İstanbul'da Bizans'tan kalma bir kağıt fabrikasının, Kağıthane semtinde bulunduğu öğrenilmiştir. Üçüncü Sultan Selim Han zamanında, küçük de olsa bir kağıt fabrikası yapılmış, fakat daha sonra üretimin çok pahalıya mal olması sebebiyle fabrika kapatılmıştır.İlk kağıt fabrikası 1744 yılında Yalova'da kurulmuştur. İbrahim Müteferrika tarafından ilk Türk matbaasının kurulmasıyla artan kağıt ihtiyacını temin etmek için, Yalova'da kağıt fabrikasının yapılmasına karar verildi. Bu fabrikada birçok cins kağıt imal edildi. Sultan Birinci Mahmud Han bu fabrikadan çok memnun oldu. Kur'an-ı kerim ve diğer İslami kitapları çoğaltmak gayesiyle başka kağıt fabrikalarının da yapılmasını istedi. Fakat su azlığı, su yollarının bozulması ve Avrupa kağıtlarının rekabeti yüzünden, Yalova Kağıt Fabrikası kapandı. Osmanlı Devleti zamanında kurulan uzun ömürlü fabrika Beykoz Kağıt Fabrikasıdır. 1804'te hizmete açılan bu kağıt fabrikasında İngiliz ve Flemenk kağıtları kalitesinde kağıt yapmak istenmiştir. Bilahare dışarıdan kağıt getirmek daha ekonomik olmuş, yabancı devletler kağıtlarını maliyetin altında, zararına Türkiye'ye satmak suretiyle kağıt sanayisi baltalamışlardır. Neticede Beykoz Fabrikası da kapanmıştır.İzmir Kağıt Fabrikasının temeli ise 1844'te atıldı. Fabrikanın buhar kuvvetiyle çalıştırılması kararlaştırılmıştı. Bu fabrika bir süre devletin kağıt ihtiyacını karşılayabilmiştir. Yine Avrupa'nın çeşitli oyunları neticesinde kapanmaya mahkum olmuştur.Hamidiye Kâğıt Fabrikası, Osmanlı Devleti döneminde kurulan son kağıt fabrikamızdır. Sultan İkinci Abdülhamid Han, Hamidiye Kağıt Fabrikasını kurmakla Serkarın Osman Beyi vazifelendirmiştir. Fabrikanın yeri olarak Beykoz'da, Kır Mevkii ve Hünkar İskelesi seçilmiştir. Osman Beyin oğlu Ali Cevat Beyin 42 dönümlük yeri de satın alınarak genişletilmiştir. Bu fabrika İstanbul ve Londra'da şubeleri olan Hamidiye Kağıt Fabrikası veya Ottoman Paper Manifacturing Company Limited adıyla kurulan şirket tarafından idare ediliyordu. Şirketin çıkardığı hisse senetleri satılmadı. Masson Scott firması bir müddet bu fabrikayı çalıştırdı. Şirket (Hamidiye Kağıt Fabrikası), borcunu ödemeyince mahkeme kararıyla Masson Scott firmasına devredildi. Bilhahare bu firma da 1912 yılında hisse senetlerini satışa çıkardı. Hamidiye, şirketi tekrar satın aldı. Fakat o sırada Birinci Dünya Savaşı çıkınca İngiliz personeli memleketine döndü. Osmanlı Devletinin savaştan yenik çıkması üzerine galip devletler kağıt fabrikasını dağıttılar.Cumhuriyet döneminde ilk kâğıt fabrikalarıCumhuriyet döneminde ilk kâğıt fabrikasının temeli İzmit'te icon4 Ağustos 1934'te atıldı ve fabrika 1936 yılında işletmeye açıldı. Bu fabrikaya 1944 yılında ikinci kağıt selüloz fabrikası, 1945'te Klor Alkali Fabrikası ilave edildi. 1954'te de üçüncü kağıt fabrikası kuruldu. 1957'den sonra eski makineler değiştirildi. 1960 yılında dördüncü, 1961'de beşinci kağıt fabrikası kuruldu. 1955 senesine kadar Sümerbank Kağıt ve Karton Fabrikası ismi ile çalıştıktan sonra İzmit Selüloz Sanayii Müessesesi adı verildi. Bilahare, 1955'te çıkarılan bir kanunla Sümerbank'tan ayrılıp Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları İşletmesi Genel Müdürlüğü (SEKA) adı ile iktisadi bir devlet kuruluşu oldu.

Kağıt ambalaj

Kağıdın hammadesi olan selüloz lifi, odun, pamuk, şeker kamışı ve kullanılmış kağıttan elde edilir. Avrupa'da atık kağıt tüm kağıt üretiminin % 65'ini karşılamaktadır. Kullanımdan geri dönen atık kağıtlar, mürekkepten arındırma ve beyazlatma gibi bir takım işlemlerden geçirilir. Üretilen kağıdın, en iyi koşullarda ancak % 40'ı geri dönüştürülebilmektedir.
İş dünyasının yazı kağıtları ve fotokopilerden yılda yaklaşık 1 milyon ton atık kağıt ürettiği tahmin edilmektedir.
% 100 geri dönüşümlü kağıttan üretilmiş bir ton kağıt; 17 ağaç, 4100 kws enerji ve yaklaşık 26.5 m3 suyun tasarruf edilmesi demektir. Geri dönüşümlü liften üretilmiş kağıt, hava kirliliğini % 74, su kirliliğini % 35, enerji sarfiyatını % 28 oranında azaltmaktadır. Ancak bir süre sonra lifleri parçalanarak kullanılmaz hale geldiği için kağıt atıklarının geri dönüşümü sınırlıdır.

Atık kağıtlar ağaç kurtarıyor

Kullanılmış kağıtlardan özellikle gazetelerle eskiden torba yapılır ve manavlar tarafından kullanılırdı. Plastik denen madde piyasaya çıktığından bu yana, kesekağıdı eskilerde kalırken, çevreyi kirletmek suretiyle yok ettiği de acı bir gerçek.İstanbul Büyükşehir Belediyesi, hem çevreyi hem de ormanlarımızı korumak amacıyla kullanılmış kağıtları yeniden sanayiye kazandırmak için 'Ver kağıt al ağaç' kanpanyasına devam ediyor. Belediye okul, hastane, site ve iş merkezi gibi 1828 noktada bu zamana kadar, 5 bin 811 ton kullanılmış kağıt topladı.Şimdi bu kağıtların nelere bedel olduğunu görünce kampanyanın önemini anlayacak ve eminim siz de katılacaksınız.Toplanan kağıtlarla:98 bin 787 adet yetişkin ağacın kesilmesi, 569 bin 478 metrekare ormanlık alanın tahrip edilmesi,24 milyon, 464 bin 310 Kwh elektrik enerjisinin israf edilmesi,bin 566 ton atık gaz kirleticisinin atmosfere atılması önlendi.43 bin 552 adet çeşitli bitkiler ile. İstanbul'da 135 bin metrekare alanın yeşillendirilmesi sağlandı.185 bin 952 ton su tasarrufu sağlandı.Bunlar evlerimizden işe yaramaz diye atılan kağıtların faydaları. Bundan sonra Büyükşehir Belediyesi, İşletmeler Müdürlüğü'ne bağlı bölge şefliklerine teslim edeceğimiz kağıtlar, unutmayın birkaç ağacın ayakta kalmasını sağlayacağı gibi isteyene ağaç da verilmektedir. Ağacı ve yeşili seviyorsak ki, bundan hiç kuşkum yok. O zaman yapacağımız iş, atılacak kağıtları biriktirip ilgililere teslim etmek ya da haber verip aldırmakla ağaçlarımızın ayakta kalmasını sağlamak olmalıdır.

Kağıdın geri dönüşümü

Ülkemizde üretilen kağıt ve karton imalinde SEKA'nın bazı fabrikaları hariç olmak üzere, üretim tamamen hazır ithal eslüloz, saman ve atık kağıttan yapılmaktadır. İyi organize edilmiş bir toplama sistemi belediyelerin katı atık toplama yüklerini hafifleteceği gibi, katı atıkların çöplüklerde yığılması da önleyebilecektir. Ayrıca, üretimin atık kağıt kullanarak yapılması halinde imalat için gerekli olan su ve kimyasal maddelerin daha az kullanılacak olması çevre korunması açısından son derece önemlidir.
Türkiye’de orman kaynakları kağıt üretimine paralel olarak gelişememekte, bu yüzden kağıt sanayii için hammadde sıkıntısı doğmaktadır. 1 ton kağıt üretimi için takriben 3 m³ ağaca ihtiyaç vardır ki, atık kağıdın değerlendirilebilmesi ile odun kullanımı sınırlandırılabilmektedir.
Kağıt üretiminde odun yerine atık kağıt kullanılması durumunda üretim için gerekli enerji ihtiyacı daha azdır. Atık kağıt, hammadde olarak kullanılan odundan selüloz üretimine nazaran çok daha az enerji harcanarak hammadde haline getirilebilmektedir. Bu yüzden mühim ölçüde enerji tasarrufu sağlanmaktadır.
Atık kağıdın ülke içinde toplanıp kullanılması ile yurt dışından selüloz ve atık kağıt ithalinin azalması ile önemli ölçüde tasarruf elde edilecektir. Ayrıca, atık kağıdın toplanması, tasnifi ve nakliyesi dolayısıyla yeni iş alanları ortaya çıkacaktır.

atık kağıt nedir?

Atık en basit tanımı ile, ihtiyaçlarımızı karşılamak için kullandığımız maddelerin, o an için kullanılmayan veya kullanıldıktan sonra atılan kısmıdır.
Sanayide, ulaşımda, tarımda, turizmde, inşaat sektöründe, üretim yaparken, hizmet verirken, çok sayıda madde ve malzeme biçim değiştirir.Bu faaliyetler için enerji sağlarken ve enerji kullanırken, gaz, sıvı ve katı halde çeşitli atıklar ve artıklar ortaya çıkar. Bu atıkların bir bölümü nihai olarak bertaraf edilirken, bir bölümü geri kazanılarak, yeniden kullanılabilir. Atık yönetiminde ana ilke; atıkların kaynağında azaltılması, kaçınılmaz olarak çıkan atıkların da mümkün olan en yüksek oranda geri kazanılarak, yeniden kullanılması olmalıdır.